Het is een van de meest indrukwekkende schilderijen over de Holocaust, of eigenlijk moet ik hier zeggen, de Porajmos, die ik ooit heb gezien: het oog van Ceija Stojka. Een zwarte pupil met een lichtje erin, daaromheen sprankelen goudkleurige stippen, daaromheen de groene iris. Maar het oogwit. Daarin zien we wat Ceija Stojka als kind heeft gezien: prikkeldraad, zwarte kraaien, hakenkruis. De schoorsteen van het crematorium. (meer…)
Categorie: Kunst
Ode aan De goede zoon van Rob van Essen
Net als ik woonde hij aan de Weesperzijde, studeerde kunstgeschiedenis, en was hij gereformeerd, hoewel hij in een strenger milieu opgroeide dan ik. Toch twijfelde ik toen zijn redacteur, die ook de mijne is, me zijn boek in handen duwde. ‘Moet je lezen. Een onwaarschijnlijk mooie dystopische roman.’
Een dystopische roman lezen? Ik, die niet van science fiction houdt?
Maar ik begon in De goede zoon van Rob van Essen en kon niet meer ophouden. (meer…)
Transitie
De mooiste nieuwjaarskaart ontving ik van de Zutphense kunstenaar Edith Meijering. Kotty huis in uit, heet het werkje officieel. Wat je ziet is niets meer en niets minder dan dat: hond Kotty (2004 – 2015) vliegt een huis in en komt er weer uit – maar dan als mens. Een vrouw met lippenstift op. (meer…)
Het oerbos van Peter Delpeut
Het alleroerste stuk van het Poolse oerbos, de Puszcza Białowieska, mag je alleen met een gids betreden. Het is het woud van de wisenten en de wolven, de zomereiken en de haagbeuken, ooit jachtgebied van Poolse koningen en Russische tsaren. Het wordt doorkruist door paden die door de tsaren werden aangelegd, de afstandpaaltjes geven nog steeds wersten (1067 meter) aan. Deze zomer was ik er voor het eerst van mijn leven, met een gids die we voor vier uur hadden ingehuurd, lekker doorstappen, een werst of 18 moest wel haalbaar zijn dachten we.
Maar de gids dacht daar anders over. (meer…)
Waakhond uit Zutphen
Voor ons nieuwe huis wilden we wel een waakhond, maar geen hond, en daarom hingen we een schilderij van Jacek Sroka boven de voordeur. Op de grens tussen glooiende velden en een ruwgeborstelde hemel blaft onze waakhond dag en nacht tegen naderend onheil. Op de voorgrond staat een Fred Flinstone-achtig type iets te doen met een hakbijl. Hij wordt vergezeld door zijn schaduw die bijna nog dreigender in de graanvelden aanwezig is dan hijzelf. Een prachtig werk.
Probleempje: het schilderij was niet van ons. (meer…)
De betovering van Rosa Loy
Als ik op weg naar Assen Radio 4 aanzet, schalt plotseling het Requiem voor een kleine Polka van Henryk Górecki door de auto. Ik heb de cd thuis maar beluister hem nooit – de muziek kruipt teveel onder mijn huid. En dat gebeurt nu ook, kippenvel staat op mijn armen. Wat is dat toch, dat schoonheid je bij de lurven grijpt op momenten dat je er niet op verdacht bent? (meer…)
Een wandeling door een schilderij
‘Schilderijen zijn nooit helemaal van ons’, schrijft T.J. Clark in The Sight of Death. An Experiment in Art Writing. Ze leven hun eigen leven met hun donker en hun licht, hun stilte en hun beweging, hun harige en hun gladde oppervlaktes, hun verhalen en verzinsels. Toch willen wij, kijkers, ons de schilderijen toe-eigenen, ze ‘van ons’ maken.
T.J. Clark heeft daar in The Sight of Death een briljante methode voor gevonden. (meer…)
